1999 yılından önce emeklilik yaşı erkeklerde ve kadınlarda daha düşüktü. O dönem çıkan kanunla kadınlar 58 erkekler 60 yaşında emekli olabiliyordu. Yoğun talep üzerine hükümet yeniden çalışmaya başlamış ve emeklilik yaşını düşürmek için çalışıyordu. Kapsam belli oldu
DETAYI GORSELE DOKUNUN VE DİĞER SAYFAMIZDAN OKUYUNUZ...
EYT'DE SON DURUM
Emeklilik meselesinin 3 şarta bağlandığını vurgulayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, prim gün sayısını tamamlama, yıl, ve yaş olduğunu anımsatarak, yaşın sorun olduğunu kaydetti. Yaş şartını yerine getirmemiş olanlarla ilgili sorundan bahseden Bilgin, yaşın da bu işin şartlarından biri olduğunu ve bunun anayasa kararı olduğunu kaydetti.
Prim ödeyecek insan sayısı ile emekli olacak insan sayısı arasında bir oran olduğunu anımsatan Bilgin, Türkiye'de bu rakamın 2'nin altına düştüğünü belirterek, düzenlemeler yapılırken bunların dikkate alındığını kaydetti. Bilgin, ‘’Emekliliğimizi planladığımız için bize haksızlık yapıldı diyorlar. Çalışma programı içinde var. Ama aşama aşama çözüyoruz. Öncelikli sorunlarımız emeklilerimizin durumu, 3600 ek gösterge, sözleşmeli personel... Tüm bunları düzenleyecek düzenleme yapmak. İşçi sendikalarımızla yapacağımız sözleşme hakları ve enflasyon farkları çalışmalarımız var. Tüm çalışmaları ele alacağız. Önceliklerimizi sıraladım." ifadelerini kullandı.
EYT’DEN KİMLER FAYDALANABİLECEK?
8 Eylül 1999 yılında yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (kadın için 20, erkek için 25 yıl) ve prim ödeme (5 bin gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (erkek için 60, kadın için 58 yaş) getirildi. 8 Eylül 1999 yılından önce sigortalı olanların yeni şartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı. Sonuçta, emekli olmak için üç şartın (prim ödeme, sigortalılık süresi ve yaş şartının) beraber sağlanması aranmaya başladı.
EYT ŞARTLARI NELERDİR?
Emeklilik için bazı şartlar aranacak. Sigortalılık süreleri ve yaş sınırına bakılacak. 50 yaşın altında olmama ve 1999’dan önce Bağ-Kur veya SSKsicil kaydı bulunma şartı aranacak. Kanun çıktığında prim ve gün sayısını dolduranlara emeklilik hakkı verilebilecek.
Belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formülün de masada olduğu konuşuluyor. Kademeli bir şekilde emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu. Tüm bu çalışmalar bittikten sonra teklif AK Parti tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulacak.
EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
CNN TÜRK’te Hakan Çelik'in sorularını yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, ‘’Öncelikli sorunlarımız emeklilerimizin durumu, 3600 ek gösterge, sözleşmeli personel… Tüm bunları düzenleyecek düzenleme yapmak. İşçi sendikalarımızla yapacağımız sözleşme hakları ve enflasyon farkları çalışmalarımız var. Tüm çalışmaları ele alacağız. Önceliklerimizi sıraladım.’’ dedi.
EYT İÇİN 5 FORMÜL
1- ) Prim tamamlayarak emeklilik
Buna göre; 9 Eylül 1999’dan önce işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini bitirenlerin yaşına bakılmaksızın hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.
2 - ) Kademeli emeklilik formülü (Almanya modeli)
Almanya'da daha evvel uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç sene kalmışsa her sene için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 sene kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Bu şekilde daha az maaşla daha erken emeklilik mümkün oluyor.
3 - ) Emeklilik için yaş yerine sigorta ve sigorta süresine bakılması formülü
Bu formülde de 99 öncesindeki emeklilik şartları baz alınıyor. Yani erkeklerde 25 yıllık (9 bin gün), kadınlarda ise 20 yıllık (7200 gün) sigortalılık süresini bitirenlerin yaş şartına bakılmaksızın emekli olması durumu ortaya çıkıyor.
4 - ) Emekliliğe kadar maaş kesintisi, emeklilik şartları tamamlandığı maaş kesintisiz devam edilmesi - (Finlandiya modeli)
EYT'de bu modelde Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Fakat yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.
5 - ) Kısmi emeklilik formülü
9 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar 10 sene prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Bu şekilde 3600 günü tamamlayanlar erkekse 55, kadınsa 50 yaşını da doldurmak şartıyla emekli olabiliyor. Emeklilik yaşını 3600 günü veya 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Fakat EYT kapsamında 3600 günü olanlar için erkekse 55, kadınsa 50 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.
