EYT'de yaş şartı hakkında son dakika gelişmeleri binlerce kişi
tarafından yakından takip ediliyor. EYT’li sayılmak için sigorta
başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için
gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını
sağlamış olmak gerekiyor.
Peki yaş sınırı ne ve şartlar nasıl olacak
Detayı diğer sayfamıza geçerek okuyunuz lütfen
EYT kapsamı, yaş ve gün sayısı olmak üzere emeklilikte yaşa takılanlar tarafından merak ediliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Emeklilikte yaşı bekleyenlerin önemli bir kısmı, yüzde 87'si bir işte çalışmaktadır. Bunu söyleyince ne ortaya çıkıyor özel sektör kıdem tazminatı ile karşı karşıya kalacaktır. Bu kadar uzamasının nedeni bu. Ben bütün tarafları her hafta dinliyorum; odaları, sendikaları..." açıklamasında bulundu. Bakanın açıklamalarıyla bir anlamda EYT’lilerle ilgili çalışmanın ipuçları ortaya çıktı. Peki, EYT'de yaş şartı var mı? İşte detaylar...
NİHAİ SONUCA GELİNDİ
Öte yandan milyonların sabırsızlıkla beklediği EYT'de sona gelindi. Yılsonunda bu kararın meclise geleceği beklentisi avrdı ama meclisin son günlerde tatile girmesi 2023'ün ilk ayına kaydırdı. 2023 Ocak ayı içerisinde meclisten geçerek yasalaşması bekleniyor. Peki şartlar ne oldu.
EYT'DE YAŞ ŞARTI VAR MI?
Bakan Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme konusunda, "İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Kadınlar için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil." dedi. Buradan anlaşıldığı gibi 40-45 yaşında emekli olmayı bekleyenlerin beklentisi büyük ihtimalle gerçekleşmeyecek.
Görüşmelerin sunum kısmında EYT ile ilgili yaptığı, "Şu anda yaş şartını kaldırırsak prim gün sayısı ve hizmet süresi tutan yaklaşık 1,5 milyon kişi var." açıklamasını anımsatan Bilgin, şöyle konuştu:
"EYT konusunda çok açık söyledim. Bugün 1,5 milyon civarında dediğim rakam; haziranda aldığımız veri. Bu rakam yıl sonu itibarıyla değişir. Çünkü orada neye bakıyoruz? Prim gün sayısına. Bazı milletvekillerince 'prime takılanlar' gibi bir şeyin oluşacağı söylendi. Prime takılanlar olmayacak. Neden olmayacak? Çünkü o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz; 5000 ve 5400.
Bu, kötü senaryoları kafanızdan silin. Öyle bir şey yok. Bugün bu arkadaşlar yıl sonu itibarıyla emekli olabilecek olanlar, bu düzenlemeyi yaptığımızda emekli olacak da geriye kalan yaklaşık 4 milyon insan ne olacak? İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Kadınlar için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Yani yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil. Zannedersem bu açıklamalarım yeterli olmuştur."
Bilgin ayrıca, "Zaten 2023’de Cumhuriyetin 100. Yılında bu sorunu çözeceğiz. Bu sorunu çözüyoruz beklemeye gerek yok. Aralık ayında Meclise geldiğinde göreceksiniz. Bu sorunun altını çizmek isterim. Bu sorunun bilinmeyen ve göz ardı edilen yönü; EYT’lilerin büyük çoğunluğu 4/a'lılardır. Yani SSK primi ödeyen işçilerdir. Dolayısıyla bunların önemli bir kısmı emeklilikte yaşı bekleyenlerin önemli bir kısmı yüzde 87'si bir işte çalışmaktadır. Bunu söyleyince ne ortaya çıkıyor; özel sektör kıdem tazminatı ile karşı karşıya kalacaktır. Bu kadar uzamasının nedeni bu. Ben bütün tarafları her hafta dinliyorum; odaları, sendikaları. Tamamlamak üzereyim..” ifadelerine yer vermişti.
Bakanın açıklamalarıyla bir anlamda EYT’lilerle ilgili çalışmanın ipuçları ortaya çıktı. Bakan Bilgin, EYT’lilerin, prim gün sayısı ve hizmet süresi şartlarını kaldırmayacaklarını açıkça ifade etti.
Geriye tek şart yani emeklilik yaşı kaldığından, yaş koşulunun kaldırılacağını ima etmekle birlikte, EYT’lilerin büyük çoğunluğunu 4/a kapsamında çalışanların oluşturduğunu, burada da sorunun bilinmeyen ve göz ardı edilen yönünü yani bu 1,5 milyon kişiden yüzde 87 sinin halen çalışıyor olması ve bunların emekli olması halinde özel sektör işvereninin kıdem tazminatı sorunu ile karşı karşıya kalacağını ve bu çalışmanın bu kadar uzamasının nedenini de bu sorunlarla ilgili olarak sosyal tarafları dinlemesi ve onlarla görüşmesi şeklinde açıkladı.
Bakan Bilgin’in açıklamaları SSK’lılar bazında değerlendirildiğinde, 8/9/1999 tarihinde 4447 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanunun 60. Maddesinin (A) bendi değiştirilmeden önce, SSK’lılara yaşlılık aylığı bağlanması koşulları;
Kadın 50, erkek 55 yaş + 5000 gün,
Kadın 50, erkek 55 yaş + 15 yıllık sigortalılık süresi + en az 3600 gün,
Kadın 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı olma + en az 5000 gün idi.
Bu koşullar 9/9/1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olacaklar için
Kadın 58, erkek 60 yaş + en az 7000 gün
Kadın 58, erkek 60 yaş + 25 yıllık sigortalılık süresi + en az 4500 gün,
şeklinde değiştirildi.
8/9/1999 tarihinden önce sigortalı olanlarda daha önce yaş koşulunun aranmadığı “Kadın 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı olma + en az 5000 gün” koşulu 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 81. Maddenin (B) bendinde kademeli emeklilik yaşı getirilerek yeniden düzenlendi.
Kadında 20, erkekte 25 yıllık sigortalılık süre şartı korundu.
Emeklilik yaşı kadın için yaş 40’tan 56’ya kadar (17 kademede), Erkek için 44’ten 58’e kadar (15 kademede) kademelendirildi.
Kademelendirme sadece yaş koşulunda yapılmadı. 5000 gün olan prim ödeme gün sayısı da 5000 günden 5975 güne kademeli olarak artırıldı.
Yine, 8/9/1999 öncesi SSK’lılar için aranan Kadın 50, erkek 55 yaş + 15 yıllık sigortalılık süresi + en az 3600 gün, koşulu 506 sayılı Kanunun geçici 81. Maddesinin ( C) bendinde düzenlendi ve 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim gün sayısı koşulu korunmakla birlikte emeklilik yaşı Kadın için yaş 50’den 58’e kadar (5 kademede), Erkek için 55’ten 60’a kadar (6 kademede) kademelendirildi.
Şimdi SSK’lılar açısından emeklilikte kademeli yaş hadlerinin düzenlendiği 506 sayılı Kanunun geçici 81. Maddesinin (B) ve (C) bentlerinde yer alan ve halen uygulanmaya devam eden bu düzenlemeleri Bakan BİLGİN’in açıklamaları çerçevesinde değerlendirdiğimizde, Bakan Bilgin, “Prim ödeme gün sayısı ve hizmet süreleri şartları duracak bunlara dokunmuyoruz” dedi.
EYT SON DURUM
Bakan Bilgin emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Bilgin, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar ancak eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Ama işe başlangıcı geri çekmez. Öyle bir şey yok” dedi.
